Bouw je veerkracht op!

Je verliest je baan, een vriend wordt ernstig ziek, je geliefde verbreekt jullie relatie: hoe kun je het beste omgaan met tegenslag? Lees deze 5 tips – uit de positieve psychologie – om een moeilijke tijd goed door te komen.

Ik heb 5 tips voor jou voor meer veerkracht...

1. Kom in actie

Een actieve houding werkt vaak het best bij het hanteren van problemen, zo blijkt uit onderzoek. Probeer dus zoveel mogelijk de touwtjes in handen te houden en je problemen op te lossen, in plaats van onder de dekens te gaan liggen en hopen dat alles vanzelf weer overwaait. Anderzijds is het leren accepteren van dingen die niet te veranderen zijn, ook een gave. Hier past de stoïcijnse levenshouding: verander wat onder jouw controle staat, en probeer de rest los te laten.

Stoïcijnse oefeningen kunnen je daarbij helpen, zodat je in actie komt en tegelijkertijd de rest probeert los te laten. In onze maatschappij hoor je mensen zeggen: “het is wat het is!”. Voor de stoïcijnen was Amor Fati meer dan dat. Het was geen simpele uitspraak, maar een ware levenshouding. En het ging niet zozeer om het accepteren, maar daadwerkelijk liefde ervaren voor wat je overkomt. Voor een stoïcijn ziet dit er in de praktijk zo uit:

Overkomt je iets moois? “Geweldig! Dan kan je ervan genieten.”

Overkomt je iets heftigs? “Geweldig! Wat een les krijg je dan mee.”

Is het leven zo ‘gewoontjes’? “Geweldig! Het kan vele malen erger en er is nog ruimte om te groeien!”

Klinkt dit wat overdreven? Dat snap ik, het is iets wat tijd kost om te leren. Het werkt alleen een stuk beter dan je verzetten tegen wat gebeurt. Probeer onderstaande oefening is en kijk wat dit met je doet.

De oefening van ‘Amor Fati’

Spreek in je hoofd liefde uit naar alles wat je overkomt. Maak hier een gewoonte van. Overkomt je iets moois? Spreek het uit. Overkomt je iets heftigs? Zeg tegen jezelf dat het een mooie les is.

Een goede manier om hier een gewoonte van te maken is door in je ochtendroutine iets te lezen wat deze gedachten bij je aanwakkert. Door dit te blijven herhalen neem je deze gedachten over.

2. Bekijk het leven van de zonnige kant

Optimisme kun je leren, zegt de invloedrijke psycholoog Martin Seligman in zijn boek Optimisme kun je leren. Onterechte pessimistische gedachten kun je omzetten in positieve gedachten met het zogeheten ABCDE-model. Je ondervindt tegenslag (Adversity), er komen direct pessimistische veronderstellingen bij je op (Beliefs), die als gevolg (Consequence) hebben dat je je rot voelt. Die gedachten kun je echter leren te weerleggen (Disputation), waarna nieuwe optimistische gedachten je nieuwe energie (Energy) geven.

Optimisme is een begrip dat in de oudheid al werd gebruikt (“optimum”). Het gaat over het geloof in de beste van alle mogelijke werelden te leven (het glas is halfvol). Nu bedoelen we met optimisme vaak het geloof in een goede afloop. Optimisten vertrouwen dat het goed komt.

Optimisme is geen karaktereigenschap. Het is een manier van denken en het is aan te leren. Optimisme is een van de vier eigenschappen van ‘psychologisch kapitaal‘ (PsyCap). De andere drie zijn hoop, veerkracht en zelfvertrouwen. Deze eigenschappen zorgen voor minder stress en betere prestaties.

I am an optimist. It does not seem too much use being anything else.

– Churchill

Tip 1: breng tijd door met optimisten

Een makkelijke manier om optimistischer te denken, is tijd doorbrengen met mensen die al zo denken.

Tip 2: schrijf op waar je dankbaar voor bent

Mensen focussen zich van nature op wat er niet goed gaat (zodat ze in leven kunnen blijven, aldus Charles Darwin). De dingen die wel goed zijn, merken we vaak nauwelijks op (zoals de supermarkt die telkens weer het eten heeft waar je zin in hebt). Vraag jezelf elke avond af waar je dankbaar voor bent. Zo verleg je je focus naar wat er wel allemaal fijn en goed is – en dat maakt je direct optimistischer.

Tip 3: richt je aandacht op zaken waar je invloed op hebt

Wanneer we blijven piekeren over dingen die niet goed zijn, maar waar we niets aan kunnen veranderen, dan worden we pessimistisch. En daar ben jij – en dus ook de wereld – niet bij gebaat. Pas meditatie en mindfulness toe op die dingen die lastig zijn, maar die je niet kunt veranderen. Dat soort uitdagingen zijn juist een mooie kans om je niveau van bewustzijn verder te ontwikkelen.

Tip 4: schrijf over de voordelen van je situatie

Is er een positieve kijk mogelijk op jouw situatie? Ben je daardoor bijvoorbeeld gestopt met een baan die niet bij je paste? Of ben je daardoor weer in contact gekomen met je diepere behoeftes? Heb je je grenzen leren aangeven en ben je beter geworden in zelfzorg? Voel je meer eigenwaarde? Wat heeft deze uitdaging je gebracht? Of wat kan deze uitdaging je brengen? Het is mogelijk dat je alles wat ik in de zinnen hiervoor noemde, gaat ontdekken en ervaren.

3. Bouw aan je netwerk

We hebben allemaal wel moeilijke situaties overleefd, waarbij we onze naasten nodig hadden om door te kunnen gaan. Deze sociale steun speelt vaak de rol van ‘kruk’ omdat het ons overeind houdt. Het voorkomt ook dat we weer onderuit gaan als we de volgende stappen vooruit zetten.

Het lijkt duidelijk dat het hebben van een goed sociaal netwerk ons helpt in ons dagelijks leven, toch? Weten dat we kunnen rekenen op de mensen die belangrijk voor ons zijn zorgt ervoor dat we ons gesteund voelen.

Het is zelfs zo dat we al van jongs af aan op zoek zijn naar interactie en relaties met anderen. Zonder te weten wat ons daartoe leidt, gaan we actief op zoek naar anderen die van ons houden en ons begrijpen. Waarom is dit?

Intuïtief kunnen we denken dat sociale steun het aantal sociale relaties is dat je hebt. Maar het zien als het aantal sociale verbindingen dat we hebben lijkt te simpel, of niet? Laten we er ook aan toevoegen met wie we dit soort relaties precies hebben. En of dit familieleden zijn, collega’s, enzovoort. We hebben nu al meer informatie, maar er is nog steeds het gevoel dat er iets ontbreekt. Wat als we de voordelen van ons sociale netwerk daaraan toevoegen? Dan wordt het concept wel erg interessant nietwaar? Sociale steun is dit alles bij elkaar. Het omvat kwantiteit, kwaliteit en de kenmerken van sociale relaties, en ook hoe het individu die ziet. Investeer in je netwerk!

“Uiteindelijk zullen we niet de woorden van onze vijanden herinneren, maar de stilte van onze vrienden.”

-Martin Luther King Jr.-

4. Kijk of je iets kunt leren van je ervaringen

Je eigen ervaringen zijn de beste manier om te leren. Anders is het niet echt je eigen leerproces, maar dat van anderen. Het is inderdaad alleen door je eigen ervaringen en het accepteren van je fouten en mislukkingen, dat je tot je eigen conclusies kunt komen en vooruit kunt gaan. Leren betekent vooruitgaan en groeien, zonder dat iets of iemand je tegenhoudt, moeilijkheden en obstakels overwinnen, nadenken over je mislukkingen en ze overwinnen. Leven is immers beleven. Het maakt allemaal deel uit van onze menselijke essentie en ons gevoel van nieuwsgierigheid.

Het is belangrijk om te accepteren dat je zonder twijfel fouten zult maken en zult falen. Het is de enige manier om vooruit te komen en te komen waar je wilt zijn. Je hebt het recht om fouten te maken omdat je niet perfect bent. Dit is geen mislukking, maar onderdeel van het leren van het leven. Als je wilt leren, evolueren en jezelf verbeteren, zal je ongetwijfeld falen. Maar opstaan en verder gaan maakt je sterker, moediger en wijzer. Het geeft je een aantal redenen om trots te zijn.

Veel mensen zeggen na nare gebeurtenissen dat ze er iets ‘aan over hebben gehouden’: een gevoel van kracht, meer zelfwaardering, een spiritueel gevoel of grotere waardering voor de kleine dingen in het leven.

“Ik heb niet gefaald. Ik heb zojuist 10.000 manieren gevonden die niet werken.”

-Thomas Alva Edison-

5. Probeer dingen in perspectief te zien.

Probeer je eigen situatie te relativeren. Blaas je problemen niet op, wees niet alleen op jezelf gericht. Je hoeft niet continu over je eigen problemen te praten om ze te verwerken: een beetje verdringen blijkt soms best goed te werken. En denk bovenal niet dat je gedetermineerd bent door je ellendige jeugd: uit onderzoek blijkt dat onze jeugdtrauma’s veel minder invloed hebben op de volwassen persoonlijkheid dan wij geneigd zijn te denken.

Hieronder een paar wijze lessen om niet te vergeten!

Les 1: Loslaten

We zijn geneigd om ons vast te houden aan situaties uit het verleden en ons daardoor te laten vormen. Een fout die je jaren geleden gemaakt hebt, iemand die je kritiek gaf of een goed bedoeld advies dat altijd is blijven hangen. Probeer je niet te laten definiëren door gebeurtenissen uit het verleden. Het zijn immers maar momentopnames. Je bent intussen gegroeid, je hebt nieuwe dingen geleerd, je bent niet meer hetzelfde. Probeer te leren van die situaties, maar sta er niet te lang bij stil. Leef in het nu, niet in het verleden.

Les 2: Alles is tijdelijk

Besef dat alles tijdelijk is. Als je nu spierpijn hebt, is dat over een paar dagen weer over. Maar zo gaat het ook met een gebroken hart, een depressieve dag of moeilijkheden op je werk. Alles verandert of verdwijnt, daar kun je niets aan doen wat je ook probeert. Het heeft geen zin om je aan iets of iemand vast te klampen. Niets is voor altijd. Als je dit accepteert ben je je vrijer dan ooit tevoren.

Les 3: Meningen van anderen

We hechten vaak te veel waarde aan meningen van anderen. Hoe we ons kleden, wat we op Instagram posten, hoe anderen over onze relatie denken. Maar de mening van anderen is vaak helemaal niet goed onderbouwd. Niemand weet wat jouw motieven zijn om bepaalde keuzes te maken. Zij leven in hun eigen wereld, niet in die van jou. Als iemand jou kritiek geeft heeft dit vaak meer te maken met wat er in hun eigen leven afspeelt dan dat dit iets met jou te maken heeft. Neem andermans meningen over jouw leven daarom niet al te serieus.

Les 4: Maak jezelf gelukkig

Alleen jij kunt jezelf gelukkig maken. Wees niet afhankelijk van anderen mensen om dit te doen. Geluk komt van binnenuit. Leer om tevreden te zijn met wat je hebt, probeer om positief te denken en wees lief voor jezelf. Neem zelf stappen om gelukkig te worden. Het is niet eerlijk om van iemand anders te verwachten dat zij het voor je doen.

Acceptance & Commitment Training

ACT is een snel groeiende wetenschappelijk erkende methode die je helpt om je leven als zinvol, vitaal en vervullend te ervaren. Wist je dat ACT je mentale veerkracht vergroot en zorgt ervoor dat je op een prettige manier met jezelf en de omgeving omgaat. Hierdoor groeit je energie en kun je deze richten op datgene wat van waarde is in je persoonlijk leven. ACT is een geschikte methode bij stress, verlies, ziekte of tegenslag.

Met ACT zorg je ervoor dat je vanuit een ‘andere werkelijkheid’ naar je lastige gedachten en gevoelens gaat kijken. Hierdoor ontstaat een mildere levenshouding (Acceptance) en ervaar je je leven als vrijer en veerkrachtiger.

Met mijn ACTmindfully Online Training ga je aan de slag met ervaringsgerichte oefeningen. Deze helpen je te leren in het hier en nu te leven, waarbij je je wel bewust bent van je innerlijke gedachten- en gevoelswereld, maar ze je niet meer zullen belemmeren.

Wat ga je doen?

Met behulp van ACT ga je onderzoeken wat JIJ nu echt WILT in het leven en wat jou daarin tegenhoudt op dit moment. Je onderzoekt hoe jij jouw leven, met alle bijbehorende pijn en obstakels, naar die waarden kunt leiden. In plaats van de strijd aan te gaan met de obstakels en pijn ga je leren om deze juist onvoorwaardelijk dichtbij je te houden, om ze te accepteren. Wanneer dit lukt zal je merken dat er meer ruimte komt voor de vrije keuze. Een vrije keuze in gedrag, en dat betekent dat je meer en meer keuzes kunt maken die in lijn zijn met jouw persoonlijke waarden en levensvisie. ACT heeft mij al heel veel gebracht en brengt mij nog steeds heel veel in het dagelijkse leven. Ik ben steeds meer in staat om een leven te leiden naar mijn eigen waarden. Ik merk dat dir heel veel vrijheid met zich meebrengt. Tijdens mijn Personal Life Coachsessies maak ik ook gebruik van de ACT technieken en coach ik jou op een liefdevolle-directe wijze. Ik ga met jou de diepte in en help je met het doorbreken van patronen die niet meer voor je werken om zo meer balans te komen. Mijn liefdevolle-directe wijze heb ik ook toegepast op deze ACT Online Training.

Meld je nu aan via deze link en krijg op 25 November 2022 toegang tot de 9-Weekse ACT Online Training voor slechts Euro 95,-. *Let op deze aanbieding is geldig t/m Donderdag 24 November 2022!