Ik heb een liefde voor mensen en coaching. Tijdens mijn coachopleiding raakte ik gefascineerd door de psychologie van Jung; iets wat tot op de dag van vandaag in mijn leven doorwerkt. De dieptepsychologie (ook wel analytische psychologie genoemd) is in de vorige eeuw ontwikkeld door Carl Gustav Jung. Hij was van mening dat ‘je echte zelf worden’ de enige manier is om een gelukkig en zinvol leven te leiden. Dit proces noemde hij ‘individuatie’. Bij veel mensen zitten er onverwerkte ervaringen of belemmerende gevoelens en ideeën die het proces tot individuatie in de weg staan.
Tijdens mijn coachsessies gebruik ik ook de gedachtengang van Jung. De dieptepsychologie van Jung gaat verder dan de symptomen of vragen die iemand heeft. Ik kijk ook naar wat er onbewust speelt bij iemand. Dit kan bijvoorbeeld door het duiden van dromen of tekeningen. Het kan natuurlijk ook zijn dat je geen belemmeringen of klachten ervaart maar je wel verder wil ontwikkelen. Dit kan door een groter bewustzijn te verkrijgen op de eigen binnenwereld (de diepste wensen en gevoelens) en de verborgen potentie.
Met andere woorden, als je een vraagstuk hebt over je leven of je functioneren dan heeft dat altijd een relatie met iets dat in je on(der)bewuste aanwezig is. Dat kan een vervelende gebeurtenis zijn uit je verleden, maar kan ook een talent zijn waarvan je het bestaan nog niet hebt opgemerkt. Bewustwording maakt ruimte voor ontwikkeling. Je werpt als het ware de blokkades omver waarachter het authentieke, pure zelf verborgen ligt. De energie gaat stromen en je kan gaan leven op de wijze die bij jou past.
ARCHETYPEN
Voor wie graag meer achtergrond wil over de theorie van Jung zet ik hieronder wat uiteen over archetypen. Jung gebruikte dit als onderdeel van zijn analytische psychologie.
Archetypen zijn onbewuste, universele ideeënpatronen.
Net zoals het lichaam bij de geboorte eenzelfde basisvorm vertoont (hoofd, romp, ledematen, bloedsomloop), is ook de psyche op een bepaalde wijze gestructureerd. De structuur van onze psyche is ‘ingegroefd’ geraakt door de gelijkaardige ervaringen van alle mensen van alle tijden. Zoals de instincten die dieren aanzetten tot automatisch gedrag, zo worden mensen door de zogenaamde archetypen gedreven tot een automatisch gedachten- en gevoelspatroon. Zo zijn onder andere ‘de Moeder’ en ‘het Kind’, archetypen die je meedraagt omdat mensen van alle tijden te maken hebben gehad met moeders en kinderen. Er ontstaat als het ware een blauwdruk in de structuur van onze psyche van wát een moeder is, of wát een kind is. Archetypen zijn zodoende als lege omhulsels die pas 'echt' worden als ze opgeroepen worden door de ervaringen die je opdoet. Zo kunnen bepaalde mensen, plaatsen en situaties ‘iets hebben’ dat een archetype wakker maakt. Dit is merkbaar aan de emotie, gedachte of neiging tot reageren die hiermee gepaard gaan. Bijvoorbeeld de neiging om je klein en kwetsbaar te voelen als je een typische moederfiguur ontmoet of de neiging om in verzet te gaan wanneer iemand autoritair optreedt. De hoofdfiguren in films en verhalen (zoals ook sprookjes en mythen) zijn vaak in staat om bij vele mensen een bepaald archetype aan te raken en juist daardoor zo aantrekkelijk of afschrikwekkend.
Maar deze beelden (vormen zonder inhoud) worden persoonlijk ingevuld: zo zal het voorgevormde, archetypische beeld van de moeder zich bij een kind ontwikkelen tot een definitief beeld door de verschijning en het gedrag van de echte moeder. Het vernietigende charisma van sommige leiderstypes en het verslavende karakter van bepaalde verliefdheden kunnen verklaard worden uit de sterkte, archetypische energie die voor iemand mee verbonden is.
Een archetype is, anders gezegd, een geheel van psychische energie, een soort knooppunt in de psyche, dat verbonden is met het collectief onbewuste. Het collectief onbewuste is het geheel van gemeenschappelijke ervaringen en herinneringen van onze mensheid. Dit ligt in een diepe, onbewuste, laag (onderstroom) in onze psyche maar wordt steeds kenbaar door de werking van de archetypen. Deze worden al naargelang tijd, plaats en cultuur verschillend ingevuld, maar toch steeds herkenbaar. Hieronder zet ik de vijf belangrijkste archetypen volgens Jung uiteen:
DE VIJF BELANGRIJKSTE ARCHETYPEN VOLGENS JUNG
De Persona: de façade die een mens aan de buitenwereld toont, komt niet overeen met zijn ware ik
De Schaduw: de duistere kant van het onbewuste, daar waar onze ‘allergieën’ zitten
De Anima (vrouwelijk deel van de psyche): dit is bij beide geslachten aanwezig, ieder mens heeft zowel mannelijke (yang) als vrouwelijke energie (yin) in zich
De Animus (mannelijk deel van de psyche): dit is eveneens bij beide geslachten aanwezig, zoals hierboven bij anima toegelicht
Het Zelf: geïndividueerd persoon, de echte, authentieke persoonlijkheid
De komende 4 weken neem ik je mee in mijn blog langs alle bovenstaande vijf archetypen, hoe beïnvloeden ze je, door welke automatisch gedachten en gevoelspatronen kan je worden aangezet, waar kan je ze aan herkennen en het belangrijkste wat kan ik voor jou hierin betekenen als coach.
Heb je al vragen of wil je meer weten wat ik hier in kan betekenen voor jou, stel ze dan via het contact formulier of stuur een email naar info@joycedenooijer.nl